Rodzinna wyprawa do Chorwacji z bazą w położonym w Dalmacji Północnej Zadarze. To nasz pierwszy raz w Chorwacji - odwiedziliśmy jej sztandarowe atrakcje - Jeziora Plitwickie, Wodospady Krka, Park Narodowy Paklenica i Wyspy Kornati. W górach Velebit udało się zdobyć ich najwyższy szczyt - Vagański Wierch 1757m n.p.m.

DALMACJA - CZERWIEC/LIPIEC 2011

ZADAR

Zadar to najbardziej na północ wysunięte z wielkich ufortyfikowanych miast Dalmacji. Mimo, że bardzo doświadczone przez II wojnę światową posiada ciekawe historyczne centrum. Starówka z trzech stron otoczona przez morze zachowała bezcenne pamiątki po dwóch tysiącleciach historii - od rzymskiego forum do skarbów baroku przez zachwycające romańskie kościoły i sporą część fortyfikacji. Serce starówki stanowi forum - było to centrum rzymskiego miasta - plac o wymiarach zbliżonych do boiska piłkarskiego. Obecnie po okolicznych rzymskich budowlach pozostały jedynie ruiny, w północno zachodniej zachowała sie jedynie 14m rzymska kolumna używana w średniowieczu jako pręgierz. Wokół forum można podziwiać olbrzymią rotundę Św. Donata - to najbardziej charakterystyczna budowla sakralna w Zadarze, kościół NMP oraz katedrę Św. Anastazji. Z katedralnej wieży możemy podziwiać wspaniały widok na miasto (wstęp na wieżę 10kn). Zwiedzając starówkę warto zatrzymać się na chwilę przy nabrzeżu na promenadzie aby wysłuchać koncertu granego przez fale na zbudowanych tutaj morskich organach. Wybrzeże ma kształt szerokich, długich na 70m stopni schodzących do morza. Dzięki umieszczonych otworom można usłyszeć dźwięki trzydziestu pięciu ukrytych pod schodami rur o różnej średnicy i długości. "Morska muzyka" połączona ze spektaklem zachodzącego słońca na promenadzie to coś naprawdę niezapomnianego. Reżyser Alfred Hitchcock twierdził, że zachód słońca widziany z zadarskiej nadmorskiej promenady jest piękniejszy od wszystkich, jakie podziwiał przez lata spędzone w Kalifornii. W 2008 roku opodal morskich organów pojawiła się kolejna atrakcja - to instalacja "Pozdrowienia słońca" - okrąg o średnicy 22m ułożony z 300 specjalnych płyt pochłaniających promienie słoneczne. Po zmroku zgromadzona w płytach energia uwalniana jest w postaci światła w różnych kompozycjach.

WODOSPADY KRKA

Rzeka Krka bierze poczatek w Górach Dynarskich, niedaleko Knina, po czym spływa w strone Adriatyku. Utworzony w 1985 r. Park narodowy Krka obejmuje jej większy odcinek od Knina po Skradin. Najciekawsze fragmenty, znane ze zjawisk krasowych to odcinek od Visovackiego jezera po Skradin. Ciekawostką jest ciąg wodospadów i dolina rzeki przybierająca gdzieniegdzie postać kanionu. Przy wodospadzie Skradinski Buk powstała ścieżka dydaktyczna - to ciąg drewnianych pomostów poprowadzonych przez zalesione rozlewiska. Przejście zajmuje około godziny, a przy dolnej kaskadzie można zażyć kąpieli :) Wodospad Skradinski Buk ma 17 kaskad o łącznej wysokości 45,7m rozciągających się na 800m. Wejścia do Parku Narodowego są w miejscowości Lozowac (od bramy parku zjeżdża się autobusem do wodospadu - autobus w cenie biletu) lub Skradin (do wodospadu dopływa się statkiem). Poniżej najniższej kaskady wodospadu Skradinski Buk można się wykąpać :) Cena biletu do Parku Narodowego Krka to 95kn - wycieczka statkiem do wodospadu Rolski Slap i do klasztoru na wyspę Visovac są dodatkowo płatne.

PARK NARODOWY PAKLENICA

Park Narodowy Paklenica został utworzony w sercu masywu Velebit. Główne wejście do parku znajduje się opodal miejscowości Starigrad-Paklenica u wejścia do kanionu Velka Paklenica. Ściany kanionu Velka Paklenica są rajem dla wspinaczy, ścieżka prowadzi dnem wąwozu głębokiego miejscami na 400m wzdłuż rzeki Velka Paklenica. Przy wyjściu z kanionu dochodzimy do podnóża Anica Kuk - skalnej, pionowej iglicy, wysokiej na 712m. Dalej, prawie w połowie drogi do schroniska Planinarski Dom od szlaku odbija ścieżka w lewo, która prowadzi do pięknej krasowej groty Manita Pec - wejście zajmuje odkoło 50 minut. Jaskinię zwiedza się z przewodnikiem (posiada oświetlenie elektryczne) - jest otwarta w godzinach 10-13. Od rozwidlenia do jaskini Manita Pec szlak dalej łagodnie prowadzi do schroniska górskiego, które jest miejscem wypadowym w wyższe partie Velebitu. Opłata za wstęp do Parku Narodowego Paklenica 40kn, wejście do jaskini Manita Pec 15kn.

VAGANSKI VRH

Vaganski Vrh to najwyższy szczyt długiego, ciągnącego się wzdłuż wybrzeża Adriatyku na 145km pasma Velebit. Jest on położony w granicach Parku Narodowego Paklenica. Moja droga wejścia prowadziła od bram P.N. Paklenica przez kanion Wielka Paklenica do schroniska. Trasę od bramy parku do schroniska normalnym tempem pokonuje się w ok. 2 godziny, jednak przy odpowiedniej motywacji można ten czas skrócić do 45 min. Od schroniska wybrałem drogę podejścia przez Lipa Staza, gdzie do wysokości ok. 1000m szlak prowadził ocienioną, ostro wznoszącą się ścieżką przez las. Powyżej znajduje się odcinek stromego piargu - ciężki do podejścia, gdyż mocno się osuwał. Na tym odcinku szlak jest gorzej oznakowany, należy trzymać się prawej strony piargu (inaczej u góry czeka nas przedzieranie się przez kosówkę). Po pokonaniu piargu i wejściu na przełęcz wyszedłem na piękne podszczytowe łąki i łagodną ścieżką, mijając po drodze dobrze oznakowane rozwidlenie szlaków po 4,5 godzinach marszu od schroniska osiągnąłem szczyt Vagańskiego Wierchu. Po zwyczajowej sesji fotograficznej ruszyłem dalej łagodnym zejściem w kierunku Babin Vrh. Stąd doszedłem do jeziorka Babino i przez piękne łąki poniżej jeziorka do zejścia przez Bukowa Staza. Ten odcinek jest zdecydowanie trudniejszy niż Lipa Staza - dużo zejścia w skale. Myślałem, że zejście uda się nieco przyśpieszyć, ale szlak na to nie pozwalał. Podsumowując zejście do schroniska zajęło mi 4 godziny. Łączny czas wejścia i zejścia na szczyt od schroniska to 9 godzin (ale należy dać sobie większy zapas - przewodnikowy czas na tą trasę to 14 godzin) - ja od schroniska zszedłem do bramy parku i wróciłem do Zadaru. Wielkie podziękowania za wsparcie w postaci map Velebitu dla klubu Santaclub.pl !!!

JASKINIE CEROVACKIE

U podnóży południowych stoków Velebitu, opodal miejscowości Gracac znajduje się najbardziej okazały w całej Chorwacji kompleks jaskiń. System komór ma ok. 2150m długości i obejmuje takie atrakcje jak: Studia Życia, Kryształowa Komnata czy skała, którą erozja upodobniła do głowy Świętego Mikołaja.

PARK NARODOWY WYSP KORNATI

140 wysp tworzy ten wyjątkowy archipelag, który rozciąga się w czterech równoległych do wybrzeża dalmatyńskiego rzędach wysp od Sibenika do Zadaru. Park zajmuje tylko dwa najbardziej oddalone od wybrzeża rzędy tworzące prawdziwy labirynt. Największa jest wyspa Kornat, to na niej właśnie zatrzymał się nasz statek "Plava Laguna" na obiad u kapitana Igora, mogliśmy także podczas rejsu wzdłuż brzegów Kornatu zobaczyć kaplicę Matki Boskiej z Tarac z XVIw. (kryje ona pozostałości kaplicy wczesnochrześciańskiej z VI-VII w.). Wcześniej nasz statek cumował przy wyspie Mana gdzie oglądaliśmy jej strome klify i ruiny na szczycie wzgórza - zostały one zbudowane w 1959 r. dla potrzeb kręconego tu filmu. George Bernard Shaw podróżujący tutaj na początku XX wieku napisał: "W ostatnim dniu stworzenia Bóg z garści gwiazd, łez i za pomocą wiatru wyczarował wyspy Kornati"...

JEZIORA PLITWICKIE

Park Narodowy Jeziora Plitwickie to ciąg szesnastu niewielkich jezior ułożonych schodkowo, tak, że każde zasila to leżące poniżej. Wsztstkie o niesamowitym turkusowym kolorze, a wszystko pośród gór i lasów. Park ma powierzchnię 19,5 ha - jeziora zajmują zaledwie 1 % jego obszaru - reszta to porośnięte lasem wąwozy i łąki. Jeziora łączą 92 wodospady w tym największy 80-cio metrowy Veliki Slap. Jeziora Plitwickie zostały wpisane na listę UNESCO  i to z pewnością najciekwaze miejsce Chorwacji poze wybrzeżem. Warto wybrać się tam wcześnie aby chociaż trochę uniknąć tłumów, które zwiedzają park szczególnie w okresie letnim. Polecamy rozpoczęcie zwiedzania od wejścia nr 1, ze względu na to, że Veliki Slap w godzinach porannych jest oświetlony przez słońce.

NIN

Nin to jedno z ciekawszych pod względem historycznym miejsc w Chorwacji. Jest on położony 17km na północny zachód od Zadaru. Starówkę na wyspie otaczają resztki fortyfikacji - najbardziej rzucają się w oczy dwie brami i przerzucone obok mosty: Donja vrata  i Donji most (70m długości) i Gornja vrata i Gornji ninski most (80m). Najcenniejszy obiekt starego miasta to kościół Św. Krzyża zbudowany na początku IX w. w czasach przedromańskich. W X stuleciu stanowił on siedzibę biskupa Grgura Ninskiego, uważa się go za najmniejszą katedrę na świecie (niecałe 40m obwodu). Obok stoi pomnik biskupa Grgura. Na starówce oprócz dużej ilości knajpek i wszechobecnej lawendy można obejrzeć niewielki kościółek Św. Krzyża, a także ruiny rzymskich budowli z oryginalną posadzką z II wieku. Nietypowa, bardzo charakterystyczna światynia znajduje się poza miejscowością przy trasie do Zadaru. na trawiastym wzgórzu z pojedyncza pinia stoi przedromański kościółek Św. Mikolaja z XI w. Pierwotnie budowlę wieńczyła kopuła, ale przebudowano ją w celach obronnych, przed najazdem tureckim.